TRAVMA NEDİR?

Travma zihnin hazmedemediği veya alışagelmediği yaşantılar karşısında sistemin bozulmasıdır. Kişinin yaşamının bütünlüğü ile ilgili fiziksel bir tehdit söz konusuysa, yakınları bir fiziksel tehdide maruz kaldıysa veya inanç sisteminde herhangi bir bozulmalar meydana geldiyse kişide psikolojik travma gerçekleşebilir.

Travma her yaşta görülebilir. Kadınlarda TSSB oluşma riski erkeklere göre iki kat daha fazladır. Travmaya en çok depresyon eşlik eder. Travma sonrasında stres hormonu salgılanışında bozukluk meydana gelmektedir. Normalde stres bizi tehlikelerden korumak ve bunlarla başa çıkabilmemiz için oluşmaktadır. Savaş, kaç ya da olduğun yerde kal diye insanlara mesaj göndermektedir. Ancak travmatize olmuşsak tehlike geçtikten sonra bile stres hormonu normale dönmeyerek salgılanmaya devam ediyor olacaktır. Bu durumda insan ciddi bir sarsıntı veya panik hali yaşayabiliyor. Uzun dönemde bu hem ruhsal hem de fiziksel belirtiler olarak insana geri dönüş sağlıyor.

TRAVMAYA NELER SEBEP OLUR?

Savaş, doğal afetler, ölüm, ölümcül yaralanmalarda olduğu gibi salgın hastalıklarda travmatik bir etki yaratabilir. Bir bireyin sahip olduğu kişilik özellikleri, geçmiş yaşantısı, baş etme stratejileri ve bulunduğu duruma göre koşullar farklıdır. Bu sebepten dolayı, her bireyin bir olaydan etkilenme süreci değişkenlik gösterebilmektedir. Fakat bilinen şu ki, geçmişte yaşanan bir travmatik öykü varsa, kişinin bir ruhsal hastalığı varsa ve salgın ya da travmatik olay sırasında koşulları daha ağırsa travma sonrası stres bozukluğu yaşayabilir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Çok şiddetli ruhsal stres veya travmadan sonra oluşur.

TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU VARLIĞINDAN NE ZAMAN SÖZ EDİLEBİLİR?

Bazı belirtiler şunlardır, kişinin uykusunda daha öncekilere nazaran farklılıklar varsa, yeme düzeninde bozukluklar olduysa, ciddi suçluluk duyguları hissediliyorsa, gün içinde irite şekilde yani sürekli ağlama, çabuk irkilme, öfke patlamaları yaşanıyorsa, aile içindeki iletişimlerde bozulmalar yaşanmaya başladıysa ve takıntı şeklinde düşünmek istemediği şeyleri de sık sık aklına getiriyorsa travmadan söz etmek mümkündür. Olayı doğrudan yaşayan kişilerin yanı sıra, olayı doğrudan yaşamayan ama tanıklık eden veya haberdar olan kişilerde de TSSB oluşabilir.

Örneğin; Korona virüs ile ilgili ciddi bir rahatsızlığa kapılan kişi için birincil travma, yakınları koronavirüse yakalanmış kişiler veya sağlık çalışanları içinde ikincil travmaya aday olduklarını söyleyebiliriz. Üçüncül travmaya ise medya veya haberler yoluyla çevresinden duyduklarıyla travmaya maruz kalan kişiler olduğunu söyleyebiliriz.

Yaşanılan travmalar bazen kişinin tüm yaşam kalitesini etkileyebilir.  Psikoterapi ile travma sonrasında oluşabilecek semptomları önleyebilir, bozulmuş yaşam kalitenizi geri kazanabilirsiniz.