Bağlanma Teorisi ve Bağlanma Stilleri

Çocukluk döneminde anneyle veya bakım verenle kurulan ilişki, gelecekteki tüm ilişkilere yansır..

Bağlama ilk olarak anneyle veya bakım veren kişiyle gerçekleşir. Bebeklik/çocukluk döneminde stres ve tehlikelerde güvenebilecek, sevgi ve diğer ihtiyaçları karşılayacak bir bakım verene ihtiyaç vardır. Bu ihtiyaçlara karşı alınan tepkiler de bağlanma biçimini belirlemektedir.

Bunlar; güvenli, kaygılı ve kaçıngan bağlanma stilleridir. Öğrenilmiş olan bu bağlanma stilleri gelecekte kurulan tüm ilişkileri etkileyebilmektedir.

Bu bağlanma örüntülerinden en sağlıklı olanı güvenli bağlanmadır. Güvenli bağlanan kişinin çocukluğunda tüm ihtiyaçları karşılanmıştır ve anne veya bakım veren kişi ulaşılabilirdir. Samimi ve güvenli bir ilişki öğrendiği için yakın ilişkilerden rahatsız olmazlar. Duygularını ifade etmekte zorluk yaşamazlar.

Ancak bu ihtiyaçlar karşılanmadıysa gelecek yaşantısında kurduğu ilişkilerde aynı durumu/ilgisizliği göreceğini düşünerek kaçarlar veya bu ihtiyaçları karşılayacak birinin peşine düşerler ve bulduğunda da kaybetme kaygısıyla yapışırlar.

Kaybetme Korkusu Yoğun Olan ‘’Kaygılı Bağlanma’’

Çocukluk döneminde annenin ya da bakım veren kişinin çocuğun ilgi ve ihtiyaçlarını kararsızlık, kaygı ve tutarsızlıkla karışlamış olması çocuğun kaygılı bir birey olmasına sebep olabilmektedir. Bakım veren kişi bazen yeteri kadar karşılık verebilir ancak bazı zamanlarda yoktur ya da ilgisizdir.

Kaygılı bağlanan kişilerin; belirsizliğe karşı tahammüllü yoktur, ilişkideki yerini bilmek isterler.

-Yakınlık ve samimiyet isterler. Bu durum onları ilişkide yapışkan bir tip haline getirebilmektedir.

-En küçük bir uzaklaşmada endişeye kapılırlar.

-Terk edilmekten ve reddedilmekten çok korkarlar.

-İlişkide kıskanan, sürekli arayan, hesap soran taraftardadırlar. Bu sebepten ilişki yorucu ve yıpratıcı olabilmektedir.

Bağlanma stilini fark etmek, değişime açık olmak ve gerekli çabayı göstermek bu durumu değiştirebilmektedir. Araştırmalara da bakıldığında güvenli bağlanan kişilerle yakın ilişkilerde bulunmak, onları partner olarak seçmek, onları gözlemleyerek model almak onarıcı olabilmektedir.

Her Şey Yolundayken Bir Anda Ortadan kaybolan Issız Adamlar/Kadınlar ‘’Kaçıngan Bağlanma’’

Çocukluk döneminde bakım veren kişinin çocuğa uzak olması, soğuk davranması, ihtiyaçlarını yeteri kadar karşılamaması, duygu bağını tam olarak kurmaması güvensiz bağlanma stilinden kaçıngan bağlanma durumuna sebep olabilmektedir. Bununla birlikte olumsuz yaşam deneyimleri de sebep olabilir.

Kaçıngan bağlanan kişiler;

-Yakınlık kurmaya ihtiyaç ve istek duyar fakat çocukluk döneminde öğrendiği bağlanma stili yakın ilişki kurmayı zorlaştırmaktadır.

-Kendi kendilerine yettiklerini düşünürler ve birine bağlanmayı küçümser veya tercih etmezler. Fakat aslında eksikliğini yaşadığı ve ihtiyacı olanda o bağdır.

-Aslında birine aşık olabilir veya çok sevebilir ama bunu ne ona ne de kendine itiraf edemez. Bu sevgiyi paylaşma konusunda sahip olmadığı beceriler vardır.

-Karşısındaki kişiyi “uzak ancak ulaşılabilecek mesafede” tutmaya çalışır. Bir yakınlık kurulduğunu veya ilişkinin seviye atladığını hissedince kendini güvensiz ve baskı altında hisseder. Kontrolü ve konfor alanını kaybettiğini düşünerek huzursuz olur ve bir anda sebepsizce ortadan kaybolur.

-Kusur ararlar ve bulduğu her kusurda da uzaklaşırlar. Çok saçma sebepler bile uzaklaşmalarına yeterlidir.

-Karşısındaki kişiye ihtiyaç duyduğunda, reddedileceğini, sevgisinin görmezden gelineceğini, ilgisini kaybedeceğini ve terk edileceğini düşünür. Bu sebepten terk edilmemek için de terk edip kaçabilirler.

-Kaçıngan bağlanan biri olduğunuzu fark ettiyseniz ve bu durumu onarmak istiyorsanız, güvenli bağlanan veya güven duyduğunuz kişiler ile ilişki kurmanız fayda sağlayıcı olacaktır.

Çocukluk döneminde öğrenilen bağlanma stillerini değiştirmek mümkün olmasa da bunu fark etmek ve sağlıklı hale getirebilmek farkındalık ve çabayla mümkündür. Bağlanma özeliklerinizden dolayı ilişkilerinizde sorun yaşıyorsanız bir uzmandan yardım alabilirsiniz.