Alışveriş Bağımlılığı (Onyomani)
Alışveriş Bağımlılığı (Onyomani) Nedir?
Onyomani, alışveriş bağımlığını ifade etmektedir.
Bağımlılık denilince akla sadece alkol, madde, sigara gibi şeyler gelse de alışveriş bağımlılığı da tıpkı diğer bağımlılıklar gibi davranışsal bağımlılık etkilerini yaşatır.
Kişi alışveriş bağımlısıysa, alışveriş yaptıkça dopamin ve seratonin hormonu salgılayarak kendini iyi hisseder, olumlu bir haz duyar ve bu hazzı tekrar yaşamak için daha çok alışveriş yapmaya yönelir.
Alışveriş bağımlısı olan kişi; ihtiyacı olmadığı veya maddi sıkıntılar yaşadığı halde kendini duramadan kontrolsüzce alışveriş yaparak para harcar. Bunun ardından pişmanlık duyar ve bu olumsuz duyguyu silmek için tekrar alışverişe yönelir. Zamanla bu durum durdurulamayan bir döngü içerisine girer.
Alışveriş Bağımlılığının Nedeni Nedir?
Alışveriş bağımlılığının nedeni çeşitli birçok faktörden dolayı olabilir. Ancak özellikle pandemi sürecinde artan online alışveriş ile harcanılan zamanın ve sanal olarak ödenen paranın farkında olmamak, seçenek fazlalığı, eve teslim olması, indirimler, reklamlar, takip edilen sayfalar ve uygulamalar bu bağımlılık için risk taşımaktadır. Bunun yanı sıra depresyon, sosyal kaygı, statü kaygısı, narsizm, mükemmeliyetçilik, düşük benlik algısı alışveriş bağımlılığını tetikleyen veya eşlik eden durumlar olabilmektedir.
Tüm bağımlılıklar gibi alışveriş bağımlılığında da, duygusal bir boşluk doldurma ve yüzleşmekten kaçınılan şeyleri gizlemek için bağımlılık davranışına yönelme vardır.
Alışveriş Bağımlığından Nasıl Kurtulunuz?
Alışveriş bağımlığından kurtulabilmek için önceklikle sizi alışverişe yönlendiren durumun veya duygunun ne olduğunu bulmak önemlidir. Alış veriş bağımlısı olduğunun farkında olmak, uygulama sayfalarını ve reklamları silmek, gerçek ihtiyaçları belirleyip sadece onlara yönelmek, alışverişte harcanan süreyi kontrol edebilmek için süre sınırları koymak, alışverişe en çok ne zaman ve hangi duygular yaşarken yöneldiğini bulmakta bağımlılığın üstesinden gelmek için çözüm yolları olacaktır. Ayrıca tedavisinde psikolojik destek, bireysel ve grup terapileri, aile ve arkadaş desteği oldukça önemlidir.
